เจ้าที่บ้านแรง ดีหรือไม่ดี

"พระภูมิเจ้าที่" ความเชื่อเพื่อดูแลคุ้มครองบ้านให้เจริญรุ่งเรือง

          เรื่องความเชื่อและการบูชาการตั้งศาลพระภูมิเจ้าที่นั้น เกิดขึ้นได้จากหลายแนวทาง มีทั้งแนวคิดที่มาจากศาสนาพราหมณ์ฮินดู ที่ว่าพระอิศวร หรือพระศิวะทรงมีวิมานประทับอยู่บนยอดเขาพระสุเมรุเปรียบประดุจมณฑลจักรวาลวิมานของศาลพระภูมิจึงต้องมีเสาเดียว เปรียบประดุจเขาพระสุเมรุมาศวิมานของพระอิศวร พระภูมิถือเป็นเทวดาชั้นหนึ่งเหมือนกัน

          ส่วนในความเชื่อของทางพระพุทธศาสนาก็จะเชื่อว่า พระภูมิเป็นเทวดาที่เรียกว่า “ภุมมะเทวดา” ที่อาศัยอยู่ตามเนินดิน หรือซุ้มประตู หรือ “รุกขเทวดา” ที่อาศัยอยู่ตามต้นไม้

          และยังมีในรายงานทางวิชาการเรื่อง “การนับถือเจ้า เทพ และพรหม ในระบบความเชื่อของชาวเมือง” ที่ได้ศึกษาระบบความเชื่อเรื่องศาลพระภูมิ กล่าวว่า พระภูมิเป็นเทพที่ผสมผสานระหว่างฮินดูกับพุทธ เรื่องของพระภูมินั้นเป็นเรื่องของการยืมเทพจากสวรรค์มาช่วยคนบนพื้นโลก และเพื่อให้เกิดการเชื่อถือยอมรับได้ จำต้องอิงเรื่องราวเทพในฮินดูมาสนับสนุนว่าศาลพระภูมิเป็นความเชื่อประจำบ้านที่ไม่ใช่ผีธรรมดา หากแต่เป็นเทวดาที่มีเรื่องเล่าว่า มีพระเจ้ากรุงพาลี พระองค์หนึ่งมีนามว่า “พระภูมิ” ครองกรุงพาลีและมีพระโอรสถึง 9 องค์ ที่ช่วยแยกกันไปทำหน้าที่รักษาสิ่งต่างๆ เช่น  องค์หนึ่งรักษาเคหะสถาน บ้านเรือน หออีกองค์รักษาค่ายทวาร คอกสัตว์ รักษายุ้งข้าว และอื่นๆ  โดยมีพระภูมิเป็นผู้ควบคุมดูแลการทำงานของพระโอรส

          จากตำนานต่างๆ ทำให้มีความเชื่อว่า พระภูมิเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์อย่างหนึ่งของบ้าน ที่คนในบ้านต้องให้ความเคารพ ส่วนการตั้งศาลพระภูมิจะกระทำเมื่อปลูกบ้านใหม่หรือย้ายที่อยู่ เพราะเชื่อว่าขั้นตอนการตั้งศาลจะเป็นการขับไล่สิ่งอัปมงคลทั้งหลายให้ออกไปจากบ้าน แล้วจึงอัญเชิญเทวดาหรือพระภูมิมาสถิติที่ศาลพระภูมิเพื่อปกป้องคุ้มครองเจ้าบ้าน และบริวารให้อยู่เย็นเป็นสุขมีความเจริญรุ่งเรือง

          โดยการตั้งศาลพระภูมิตามคติบ้านเรือนของคนไทยคือการ “เสาเดียว” ส่วน ศาลเจ้าที่ นั้นเปรียบเสมือนบ้านเรือนชาวบ้านธรรมดาจึงมี 4 เสาเทียบกันแล้วเหมือนการจำแนกการปกครองของเทพให้เป็นลำดับส่วนลงไป ส่วนศาลที่อยู่ตามโคนต้นไม้ทางสามแพ่ง เป็นที่สิงสถิตของวิญญาณเร่ร่อนพเนจรจึงนิยมสร้างศาลให้มี 6 เสา หรือ 8 เสา ต่างจากศาลพระภูมิ

พระภูมิ เจ้าที่ ...บูชาให้ถูก บ้านร่ำรวยรุ่งเรือง

          นอกจากนี้ยังมีความเชื่อว่าหากผู้ใดต้องการที่จะพบกับความเจริญรุ่งเรือง ร่ำร่วยและความสำเร็จ ควรกราบไหว้บูชาพระภูมิเจ้าที่อย่างถูกต้อง พร้อมกับหมั่นทำความดี โดยการบูชาศาลพระภูมิและศาลเจ้าที่อย่างเหมาะสม นั่นคือ

• การไหว้สักการะศาลพระภูมิ - ใช้ธูป 9 ดอก เทียน ดอกไม้ พวงมาลัย และมีเครื่องสังเวย
• การไหว้สักการะศาลเจ้าที่ - ใช้ธูป 7 ดอก เทียน ดอกไม้ พวงมาลัย และมีเครื่องเซ่นสังเวยอย่างน้อยปีละครั้ง

          ที่สำคัญคือศาลพระภูมิและศาลเจ้าที่ เปรียบเหมือนบ้านที่อยู่อาศัย จึงควรหมั่นดูแลทำความสะอาดไม่ปล่อยให้ชำรุดแตกหัก หรือเก่าเสื่อมโทรมลงไป เพราะสะท้อนความไม่มงคลที่อาจจะเกิดในบ้านได้

                      เพื่อความสบายใจปรึกษาเรา

คาถาขอพรพระภูมิ

สิโรเม ขอเดชะพระภูมิเทวารักษาที่รับพระพรจากเจ้ากรุงพาลีมา ให้วัฒนาถาวร

สิ่งสุข แด่ (ระบุชื่อผู้ขอ) ให้มั่งมีเงินทองและทรัพย์พัสดุข้าวของเนืองนอง

ทั้งพร้อมพงศ์เผ่าบริวาร บุตรหลานเหลนลื้อบันลือ สาธุชนซร้องสรรเสริญ

โสตถิ ชัยยะ ภะวันตุเม